Co to znaczy, że dom jest pasywny? Budownictwo energooszczędne to nie tylko modny trend ekologiczny, ale też sposób na zmniejszenie eksploatacji domu, ponieważ energia, zwłaszcza potrzebna do ogrzania domu w naszym klimacie, to duża część kosztów utrzymania budynku jednorodzinnego. O tym, czy dany dom można zaliczyć do energooszczędnych lub pasywnych decyduje ilość energii, jaka jest potrzebna do utrzymania w nim komfortowej temperatury. W zwykłym średnim domu zużywa się średnio około 120 kWh/(m²/rok), domy energooszczędne potrzebują 50 kWh/m2, a pasywne charakteryzują się zapotrzebowaniem energetycznym na poziomie jedynie 15 kWh/(m2 na rok). Aby osiągnąć takie parametry, należy spełnić szereg wymagań, a jednym z nich jest dobranie odpowiedniego projektu domu.
Jakie cechy ma dom pasywny?
Aby zminimalizować zapotrzebowanie budynku na energię, stosuje się rozwiązania techniczne zarówno w zakresie samej konstrukcji domu, jak i materiałów, które zostaną użyte do jego budowy, zwłaszcza izolacja termiczna. Ogromne znaczenie ma też dobór technologii ogrzewania, w tym paliwa lub odnawialnego źródła energii.
Pierwsza zasada budowy domu pasywnego to jak najmniej skomplikowany kształt bryły i dachu. Jeśli decydujemy się na taki dom, wybieramy projekt domu w kształcie regularnego prostopadłościanu, co minimalizuje liczbę mostków cieplnych, czyli miejsc wymiany ciepła z otoczeniem, które trudniej jest zaizolować. Dopieramy projekt z dachem pulpitowym lub dwuspadowym, aby było jak najmniej połączonych powierzchni. Z punktu widzenia gospodarowania ciepłem w domu najlepszym rozwiązaniem będzie dom z poddaszem użytkowym lub piętrowy, przy czy to pierwsze jest znacznie tańsze, jeśli chodzi o koszty budowy. Ze względów termicznych nie zaleca się budowania piwnic. Garaż dobrze jest zaplanować wówczas jako osobny budynek. Jeśli chodzi o działkę, to odpowiednie parametry łatwiej będzie uzyskać w miejscu nasłonecznionym, co pozwoli zaoszczędzić i na oświetleniu i na ogrzewaniu domu. Dostęp do słońca będzie szczególnie ważny jeśli inwestor zdecyduje się na panele fotowoltaiczne, wówczas warto aby powierzchnia z panelami znajdowała się od strony południowej. Warto dodać, że projekt domu pasywnego nie musi być pozbawiony dużych przeszkleń, bo pełnią one funkcję kolektorów słonecznych i ogrzewają wnętrze budynku.
Optymalny układ pomieszczeń w domu pasywnym zakłada, że od strony północnej nie będzie okien albo będą one bardzo małe, więc projektuje się tu pomieszczenia użytkowe, w których nie przebywa się długo, takie jak spiżarnie, schowki, garderoby, pomieszczenia gospodarcze, ostatecznie łazienki, w których zwykle instaluje się ogrzewanie podłogowe. Natomiast wszystkie pomieszczenia użytkowane w ciągu dnia, czyli, salon, kuchnia, pokoje dzienne powinny być położone od strony południowej, gdzie światło słoneczne działa najdłużej.
Elementem projektu domu pasywnego jest też przewidywany system grzewczy. Najczęściej jest to pompa ciepła lub inne odnawialne źródło energii połączone z ogrzewaniem podłogowym i rekuperacja. Standardową wentylację grawitacyjną zastępuje się wentylacją mechaniczną, nawiewno-wywiewną z odzyskiem ciepła.
Ponieważ budowa domu pasywnego wymaga dużej wiedzy, doświadczenia i skrupulatnego przestrzegania wszystkich zaleceń projektowych, warto powierzyć ją wyspecjalizowanej ekipie, a nie polegać na własnych umiejętnościach i nie próbować robić tego systemem gospodarczym. Liczba błędów, które można popełnić jest duża a ich skutki mogą zniweczyć całą koncepcję domu pasywnego.
